Choroby układu krążenia to jedna z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce: choroby sercowo - naczyniowe odpowiadają za ponad 34% zgonów. Dlatego też utrzymanie zdrowia układu krążenia jest niezwykle istotne. Dieta zbilansowana, regularne ćwiczenia i zdrowy tryb życia to na ogół najważniejsze czynniki mogące wpłynąć na kondycję i stan ciała. Prewencja chorób układu krążenia to także regularne badania profilaktyczne. Sprawdź poniżej, co jeszcze możesz zrobić, by dbać o serce i układ krążenia.
Funkcje układu krążenia
W skład układu krążenia wchodzi serce i naczynia krwionośne - żyły, tętnice i naczynia włosowate. Funkcje układu krwionośnego to doprowadzanie krwi do różnych części ciała - dzięki temu możliwa jest wymiana gazów i substancji odżywczych, wchłanianie produktów metabolizmu, termoregulacja, filtrowanie i resorpcja wody i elektrolitów. Krew bierze udział w ochronie organizmu przed chorobami i uczestniczy w wytwarzaniu skrzepu.
Przyczyny chorób układu krążenia
Zapobieganie chorobom układu krążenia jest zależne od czynników ryzyka - jest to parametr, dzięki któremu można oszacować prawdopodobieństwo pojawienia się i rozwoju choroby. Istnieją dwa rodzaje czynników ryzyka:
- czynniki ryzyka, na które nie mamy wpływu: płeć męska, rodzinne obciążenie, zaawansowany wiek,
- czynniki ryzyka, które można zwalczać: nadwaga i otyłość, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, brak aktywności fizycznej, palenie i spożywanie alkoholu.
Najczęstsze choroby układu krążenia to miażdżyca i nadciśnienie tętnicze. Miażdżyca prowadzi do zwężenia lub zablokowania przepływu krwi w tętnicach, co może doprowadzić do choroby wieńcowej serca. W skrajnych przypadkach kończy się to zawałem serca lub niedokrwiennym udarem mózgu. Z kolei nadciśnienie tętnicze może prowadzić do wylewu krwi do mózgu. Dbanie o układ krążenia nie jest proste - jednak wprowadzając zmiany w codzienne nawyki, możesz zminimalizować ryzyko rozwoju wielu chorób.
Profilaktyka układu krwionośnego: jak dbać o serce i układ krążenia?
Profilaktyka chorób układu krążenia to przede wszystkim zadbanie o odpowiednią dietę i regularną aktywność fizyczną oraz umiejętność walki ze stresem. Bardzo ważną kwestią jest unikanie używek. Palenie tytoniu odpowiada za 50% wszystkich zgonów, których można byłoby uniknąć i powoduje utratę około 10 lat życia. Zaprzestanie palenia to jedna z najskuteczniejszych metod prewencyjnych. Warto także zadbać o swoje zdrowie szczególnie wtedy, gdy mierzysz się z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym. W takim wypadku konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, zalecanego przez specjalistę. Bardzo ważne jest także monitorowanie poziomu cholesterolu. Jego podwyższony poziom może wpływać na rozwój miażdżycy.
Na rozwój chorób układu krążenia mogą mieć wpływ również choroby towarzyszące, takie jak przewlekła choroba nerek, migotanie przedsionków, niewydolność serca, nowotwór, choroby zapalne, infekcje, migreny, przewlekła obturacyjna choroba płuc, zaburzenia snu i obturacyjny bezdech senny, zaburzenia psychiczne, niealkoholowe stłuszczenie wątroby i stany atypowe dla płci (np. PCOS, cukrzyca ciążowa, zaburzenia erekcji). Dlatego też w profilaktyce chorób układu krążenia ważne jest, by kontrolować swój stan zdrowia, badać się i przyjmować niezbędne leki.
Jak dbać o układ krążenia: zdrowa dieta dla układu krążenia i aktywność fizyczna
Profilaktyka układu krwionośnego to przede wszystkim prawidłowa dieta. Zaleca się prowadzenie diety śródziemnomorskiej lub podobną, by zredukować ryzyko sercowo-naczyniowe. Dietetyczne zachowania zdrowotne to przede wszystkim:
- zdrowe odżywianie oparte w większym stopniu na pokarmach roślinnych,
- mniej niż 1 łyżeczka całkowitego dziennego spożycia soli,
- do 45g błonnika dziennie,
- ok. 200 g (do 3 porcji) warzyw i owoców dziennie,
- ograniczanie spożywania mięsa czerwonego do 500g na tydzień,
- spożywanie ryb do 2 razy tygodniowo,
- unikanie napojów słodzonych (soki, napoje gazowane i niegazowane),
- umiarkowane spożycie kawy (do 4 kubków dziennie).
Bardzo istotną rolę w dbaniu o układ krążenia odgrywa aktywność fizyczna, która poprawia samopoczucie i może być codziennie realizowana - mogą to być również spacery, bieganie bądź jazda na rowerze. Jeśli chodzi o ćwiczenia aerobowe, to zaleca się, by osoby dorosłe spędzały co najmniej 150 minut tygodniowo na ćwiczeniach o umiarkowanej intensywności lub minimum 75 min tygodniowo na ćwiczeniach o dużej intensywności. Z kolei jeśli chodzi o ćwiczenia oporowe, powinny one być wykonywane co najmniej dwa dni w tygodniu. Istotne jest też zredukowanie czasu spędzanego na siedząco.
Jakie suplementy na układ krążenia wybrać? Czy możesz z ich pomocą wzmocnić układ krwionośny?
Jeśli mierzysz się z jakąkolwiek chorobą związaną z układem krążenia bądź inną przewlekłą chorobą, przede wszystkim skonsultuj się ze specjalistą, który doradzi, jakie związki aktywne mogą okazać się skuteczne. Wykonuj także regularne badania serca, by wykryć na czas wszystkie anomalie. Jeśli jednak jesteś osobą zdrową, która chce wspierać optymalną kondycję ciała, suplementy mogą okazać się dobrym dodatkiem do diety. Wśród składników, na które warto zwrócić uwagę, są:
- kwasy omega-3 - kwasy DHA i EPA zawarte w kwasach omega-3 pomagają w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi i przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania serca,
- tiamina - pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu serca,
- potas - pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi,
- chitozan - pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi,
- glukomannan (konjac mannan) - pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi,
- kwas alfa-linolenowy (ALA) i kwas linolowy (LA) - pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterol we krwi,
- fermentowany czerwony ryż - monakolina K z fermentowanego czerwonego ryżu pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi,
- sterole roślinne - pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.
Wśród substancji, na które warto zwrócić uwagę, znajdują się także antyoksydanty (np. koenzym Q10, likopen), tokotrienole (forma witaminy E, która działa jak przeciwutleniacz) czy resweratrol (silny przeciwutleniacz).
Jak wspierać układ krwionośny?
Zdrowa dieta, aktywność, unikanie stresu i odpoczynek, a także badania profilaktyczne to dobre podstawy, by odpowiednio wspierać układ krwionośny. Zapobieganie chorobom układu krążenia to również kontrolowanie chorób przewlekłych, które mogą wpływać na serce i układ krążenia. W przypadku, gdy cieszysz się dobrym zdrowiem, wsparciem mogą okazać się suplementy - sprawdź, jakie propozycje przygotowaliśmy na stronie shaman.pl i wybierz odpowiednie dla siebie produkty na serce i układ krążenia.
Źródła:
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci Tekst mający znaczenie dla EOG (Dz. U. : 136 z 25.05.2012 ze zm.)
Uchmanowicz I., Młynarska A., Wleklik M., Rybka M., Podręcznik szkoleniowy dla uczestników/uczestniczek kursu specjalistycznego edukator w chorobach układu krążenia dla pielęgniarek, Warszawa 2022
Zintegrowana Platforma Edukacyjna, profilaktyka chorób układu krążenia
Zintegrowana Platforma Edukacyjna, Układ krążenia
Zintegrowana Platforma Edukacyjna, Układ krwionośny
Szczęch R., Narkiewicz K., Czynniki ryzyka chorób układu krążenia, Choroby Serca i Naczyń 2008, tom 5, nr 1, 55-56
Wojtyniak B., Goryński P., Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2022, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH - Państwowy Insytut Badawczy, Warszawa 2022
