Kwas foliowy to jeden z rodzajów witamin z grupy B, inaczej nazywanych folianami. Pierwszy raz foliany odkryto poprzez ekstrakcję liści szpinaku w 1946 roku. Właśnie im foliany nazywają swoją nazwę (z łaciny folium oznacza liść). Dlaczego związki te są tak istotne dla organizmu, jak kwas foliowy wspiera ciało i jak wygląda stosowanie kwasu foliowego? Dowiedz się tego poniżej.
Czy kwas foliowy to witamina B12?
Kwas foliowy to nie witamina B12. Kwas foliowy to syntetyczna forma folianów, rozpuszczalnych w wodzie witamin z grupy B. Kwas foliowy nazywa się ją inaczej witaminą B9 lub B11. Foliany to nazwa, którą stosuje się do związków zawierających fragment kwasowy i dołączone cząsteczki kwasu glutaminowego.
Na co pomaga kwas foliowy? Działanie kwasu foliowego
Kwas foliowy odpowiedzialny jest za wiele funkcji organizmu. Przy udziale kobalaminy, kwas foliowy tworzy koenzym tetrahydrofolian, który organizm redukuje do tzw. folacyny. Ta z kolei jest ważnym składnikiem w procesach krwiotwórczych. To jednak nie wszystko. Za co odpowiada kwas foliowy? Foliany pełnią w organizmie wiele istotnych funkcji:
- przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży,
- pomagają w prawidłowej syntezie aminokwasów,
- pomagają w prawidłowej produkcji krwi,
- pomagają w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny,
- pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych,
- pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
- przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,
- biorą udział w procesie podziału komórek.
Czy kwas foliowy podnosi poziom żelaza?
Przyjmowanie kwasu foliowego nie wpływa bezpośrednio na poziom żelaza. Jednak foliany są potrzebne do prawidłowej produkcji krwi. Z kolei żelazo pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny. Chociaż żelazo i foliany nie wpływają na siebie wzajemnie, można uznać, że działają synergicznie gdy chodzi o procesy krwiotwórcze.
Czy kwas foliowy powoduje senność?
Prawidłowe stężenie folianów w organizmie przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. Co więcej, foliany mogą wpływać na produkcję neuroprzekaźników, takich jak serotonina i melatonina, które regulują cykl dobowy. Może to mieć wpływ na jakość snu. Niektóre badania wskazują, że niski poziom folianów w organizmie wiąże się z ryzykiem trudności z zasypianiem.
Czy kwas foliowy jest dobry na włosy?
Foliany biorą udział w procesie podziału komórek. To sprawia, że stosowanie kwasu foliowego może wpływać na wzrost włosów. Jedno z badań dotyczących przedwczesnego siwienia wskazuje na to, że niedobór kwasu foliowego, witaminy B7 i B12 może być związany ze wzrostem włosów. W tym zakresie wykonano jednak niewiele badań i niezbędne są dalsze testy, by potwierdzić tę zależność.
Kto powinien brać kwas foliowy? Jak działa kwas foliowy w ciąży?
Wpływ kwasu foliowego na organizm jest niezaprzeczalny; kto zatem powinien go suplementować? Przede wszystkim jest on wskazany dla osób, które cechuje niskie wchłanianie kwasu foliowego. Przyjmowanie jego dodatkowych porcji może wpłynąć na poziom kwasu foliowego w organizmie.
Kwas foliowy potrzebny jest również w przypadku ciąży. Preparaty zawierające kwas foliowy są zalecane ciężarnym ponieważ foliany przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży oraz biorą udział w procesie podziału komórek. Co więcej, wpływ kwasu foliowego na kobiety w ciąży może także dotyczyć zapobieganiu chorób rozwijającego się płodu. Optymalny poziom kwasu foliowego może pomóc w zapobieganiu nieprawidłowościom cewki moczowej, rozszczepowi kręgosłupa i bezmózgowiu dziecka. Jednym z największych zagrożeń związanych z niedoborem tego składnika w ciąży są defekty mózgu, a zwłaszcza wady cewy nerwowej płodu. Jeśli przygotowujesz się do ciąży, warto udać się do specjalisty, który dopasuje odpowiednią dawkę kwasu foliowego do Twojej indywidualnej kondycji fizycznej.
Po co się bierze kwas foliowy? Czy można brać kwas foliowy bez ciąży?
Suplementacja kwasu foliowego może być istotna nie tylko w przypadku niedoborów tego składnika oraz ciąży. Kwas foliowy potrzebny jest także w wielu innych przypadkach zdrowotnych. Pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych, a także w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Co więcej, wpływa na białka w organizmie: są one niezbędne do budowy tkanek i narządów. Dzieje się tak, ponieważ kwas foliowy pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny i w prawidłowej syntezie aminokwasów. Jeśli chcesz dodatkowo wesprzeć swój układ odpornościowy, funkcje psychologiczne i prawidłowe działanie białek, możesz przyjmować kwas foliowy.
Czym grozi niedobór kwasu foliowego?
Niedobór kwasu foliowego może skutkować anemią czy niedokrwistością megaloblastyczną. Kwas foliowy chroni również mózg; jego niedobór może wpływać na ograniczenie zdolności poznawczych u osób starszych. Często wskazuje się także na związek kwasu foliowego z układem sercowo-naczyniowym: niedobór tego składnika może wpływać na zaburzenia funkcjonowania tego układu. Niedostateczna ilość folianów w organizmie wiąże się także z zahamowaniem namnażania i wzrostu komórek.
Co jeść, aby uzupełnić kwas foliowy? Kwas foliowy w diecie: jakie są naturalne źródła kwasu foliowego?
Kwas foliowy pełni w organizmie wiele funkcji, dlatego warto zadbać o jego odpowiednią podaż w diecie. Stężenie kwasu foliowego w organizmie mogą podnieść: rośliny strączkowe (np. fasola, groch, soczewica), szparagi, jajka, zielone warzywa liściaste (np. szpinak, jarmuż, rukola), buraki, cytrusy, brukselka, brokuły, orzechy i nasiona, wątróbka wołowa, papaja, banany, awokado czy żywność wzbogacona o kwas foliowy, np. chleb czy makaron.
Suplementacja kwasu foliowego
Częstym sposobem na uzupełnienie niedoborów czy poprawę wchłaniania kwasu foliowego jest suplementacja kwasu foliowego. Na shaman.pl znajdziesz zarówno kwas foliowy metylowany od Osavi, lub zoptymalizowany kwas foliowy metylowany Life Extension, jak również kwas foliowy z witaminą D Holland & Barrett.
Kiedy brać kwas foliowy: rano czy wieczorem? Stosowanie kwasu foliowego
Kwas foliowy suplementować należy w taki sposób, jak podano na opakowaniu. Najczęściej wskazuje się, by przyjmować go rano bądź wieczorem o stałej porze. Ile czasu brać kwas foliowy? Jest to uzależnione od Twojej indywidualnej kondycji zdrowotnej i stanu fizycznego. Najlepiej w tym zakresie skonsultować się ze specjalistą.
Właściwości kwasu foliowego: podsumowanie
Kwas foliowy ma wiele właściwości istotnych dla organizmu. Foliany są odpowiedzialne przede wszystkim za wzrost tkanek matczynych w czasie ciąży, ale również pomagają utrzymać prawidłowe funkcje psychologiczne i pomagają w prawidłowej produkcji krwi. Dlatego też warto w swojej diecie pamiętać o spożywaniu pokarmów bogatych w tę witaminę. Dodatkiem do jadłospisu może być suplementacja kwasu foliowego. Sprawdź na shaman.pl co takiego znajdziesz dla siebie w kategorii foliany.
Źródła:
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci Tekst mający znaczenie dla EOG (Dz. U. : 136 z 25.05.2012 ze zm.)
Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiecka J., Skrzypczak M., Wojtyła A., Kwas foliowy - skutki niedoboru i zasadność suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012, Tom 18, Nr 1, 65-69
Cherney K., Does Folic Acid Help with Hair Growth? (https://www.healthline.com/health/folic-acid-for-hair#foods; 03.10.2024)
An H., Xue Q., Zhang J., The association between serum total folic acid concentration and severe difficulty falling asleep in US adults: NHANES 2005–2008, Frontiers in Neurology 2023; 14: 1225403
Ajmera R., 15 Foods High in Folate (Folic Acid) (https://www.healthline.com/nutrition/foods-high-in-folate-folic-acid; 03.10.2024)
Watson S., Folic Acid: Everything You Need to Know (https://www.healthline.com/nutrition/folic-acid; 03.10.2024)
Sikorska-Zimny K., Występowanie oraz wpływ kwasu foliowego na organizm ludzki, Bromat. Chem. Toksykol. - XLVI, 2013, 4, str. 496-501
