Dynia została sprowadzona do Europy dopiero w XV w. Początkowo uznawano ją za egzotyczną ciekawostkę. Po pewnym czasie jednak zaczęto doceniać ją przez wzgląd na jej właściwości. Wartości odżywcze dyni przyniosły jej szybką popularność - zarówno wśród niższych, jak i wyższych klas społecznych. Obecnie dynia kojarzona jest przede wszystkim ze względu na jej wyjątkowy kształt - dzięki niemu stała się jednym z symboli Halloween. Na tym jednak nie koniec. Jest także wykorzystywana w kuchni jako składnik wytrawnych potraw i słodkich deserów - zjadać można nawet jej prażone pestki. Jeśli zastanawiasz się, dlaczego warto ją jeść, odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Czy dynia to owoc czy warzywo?
Pomimo tego, że dynia od wieków jest uprawiana na terenie Europy, stale trwają spory dotyczące tego czy dynia to owoc, czy warzywo. Jak jest w rzeczywistości i z jakiej rodziny jest dynia? Dynia należy do rodziny dyniowatych i tym samym jest klasyfikowana jako warzywo ze względu na swoje cechy botaniczne. Poznaj poszczególne gatunki dyni i przekonaj się, dlaczego warto włączyć ją do swojej diety (nie tylko) jesienią.
Jaka dynia najlepsza do jedzenia? Wszechstronne zastosowanie dyni
Na świecie istnieje ponad 45 gatunków dyni. Do najpopularniejszych z nich zaliczane są: dynia zwyczajna, olbrzymia, piżmowa, a także hokkaido. Każda z nich charakteryzuje się trochę innym smakiem i konsystencją miąższu oraz kolorem i kształtem. Z tego względu warto dopasować gatunek dyni do rodzaju potrawy, jaki przygotowujesz. Jak jeść dynię? Dla przykładu - dynia hokkaido doskonale sprawdzi się jako składnik zup krem oraz sosów. Warto podawać potrawy z dyni tego typu zwłaszcza podczas chłodniejszych dni. Zupa krem z dyni to jednak nie wszystko, co możesz przyrządzić. Dynię piżmową możesz wykorzystać do pieczenia i faszerowania, a dynię muszkatołową używać jako składnik deserów i przetworów. To, jakie rodzaje dyni wybierzesz, zależy w zupełności od Twoich preferencji.
Czy każda dynia jest jadalna?
Przechadzając się sklepowymi alejkami w okresie jesiennym, z pewnością nie raz natkniesz się na tzw. dynie ozdobne. Te odmiany zachwycają kolorami i niezwykłymi kształtami. Dzięki temu świetnie sprawdzają się jako dekoracja domowych wnętrz. Czy to jednak oznacza, że dynie ozdobne są niejadalne? Nie do końca. Wszystkie powszechnie występujące odmiany dyni są jadalne. Jednak dynie ozdobne są najczęściej po prostu niesmaczne - bardzo gorzkie lub całkowicie pozbawione smaku. Jeśli zależy Ci na tym, by spożywanie dyni było przede wszystkim smaczne, sięgaj po gatunki dyni polecane do wykorzystania w kuchni.
Kiedy dynia jest dobra do jedzenia?
Dynia to warzywo, które można wykorzystywać w kuchni przez cały rok. Warto jednak wziąć pod uwagę, że sezon na to warzywo przypada jesienią. Z tego względu właśnie podczas chłodniejszych miesięcy warto wykorzystać zalety dyni i zadbać o to, by stanowiła ona stały element zrównoważonej diety. Jesienne warunki sprzyjają również dojrzewaniu, co wpływa na słodki smak i soczysty miąższ tego warzywa. Mimo to w sklepach wciąż możesz natrafić na niedojrzałe egzemplarze. Jak uniknąć nieudanego zakupu? Warto wybierać dynie, które mają gładką skórę i brak widocznych uszkodzeń. Ponadto ciemniejszy kolor dyni wskazuje na to, że w jej składzie znajdują się większe ilości składników odżywczych, w szczególności beta-karotenu.
Czy można jeść surową dynię?
Jesienne przetwory, pieczone potrawy, zupy krem - właśnie z takim potrawami kojarzy się najczęściej dynia. W takiej formie jej smak jest najczęściej delikatny i słodki. Przypomina batata lub kabaczka. Jeśli masz ochotę poznać dynie w innej odsłonie, śmiało możesz spróbować jej “na surowo”. Dynia przygotowana bez obróbki termicznej ma nieco bardziej gorzkawy, ale intensywny smak. Choć surowa dynia jest dość twarda, istnieje wiele sposobów na jej przyrządzenie. Doskonale sprawdza się pokrojona na cienkie plasterki (znane jako carpaccio) lub jako delikatne puree. Dynię w takiej formie można również dodać do soków lub sałatek.
Surowa dynia to nie tylko dobry wybór ze względu na walory smakowe. Warzywa w nieprzetworzonej formie są z reguły pełne cennych składników odżywczych, ze względu na to, że część z nich nie zostaje utracona w wyniku obróbki termicznej. Ponadto świeża dynia będzie dobrą alternatywą dla osób zmagających się z cukrzycą, ponieważ ma niższy indeks glikemiczny niż jej gotowana wersja.
Jakie witaminy ma dynia?
Historia dyni rozpoczyna się około 7000 lat p.n.e. w Ameryce Południowej. Pierwsze wzmianki dotyczące korzystnych właściwości dyni można znaleźć w zapiskach dotyczących meksykańskiej medycyny naturalnej. Ze względu na właściwości odżywcze dyni, jest ona obecnie znana i ceniona na całym świecie. Wiele osób sięga po to warzywo ze względu na wysoką zawartość beta-karotenu oraz antyoksydantów. Co więcej, dynia zawiera witaminy i składniki mineralne. Jest bogatym źródłem:
- witaminy A - pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia, a także pomaga zachować zdrową skórę,
- witaminy C - pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu oraz utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego,
- witaminy E - przyczynia się do prawidłowego krzepnięcia krwi, a także pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji fizycznych i poznawczych,
- potasu - pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi,
- żelaza - przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia,
- magnezu - pomaga w utrzymaniu równowagi elektrolitowej.
Ile kalorii ma dynia?
Wiele osób zwraca uwagę na kaloryczność dyni. Czy wiesz, że 100g dyni znajduje się zaledwie 20 kcal? To znacznie mniej niż w wielu innych produktach spożywczych, co sprawia, że jest to idealny wybór dla osób dbających o utrzymanie niskokalorycznej diety lub redukcję masy ciała. Największą zaletą dyni jest to, że dynia zawiera błonnik. Ten składnik stanowi doskonałe wsparcie układu pokarmowego, a także przyczynia się do zwiększenia uczucia sytości. Spożywając potrawy zawierające dynię, można zaspokoić głód na długi czas i ograniczyć apetyt na przekąski. Warto więc włączyć dynie do zbilansowanej diety, zwłaszcza jeśli dąży się do utrzymania odpowiedniej kaloryczności posiłków i zdrowego stylu życia.
Czy dynia jest zdrowa?
Warzywa to ważny element zdrowej i zrównoważonej diety. Na co dzień warto sięgać po różne gatunki, aby wzbogacić posiłki o różnorodne smaki oraz zapewnić swojemu organizmowi źródło wielu składników odżywczych. Świetnym urozmaiceniem diety będzie właśnie dynia. Zarówno pomarańczowy miąższ dyni, jak i nasiona dyni są bogate w witaminy i składniki mineralne. Co dobrego kryje się w pestkach dyni? Znajdziesz w nich znaczne ilości białka, błonnika, magnezu i cennych kwasów tłuszczowych, w tym kwasu oleinowego. Z tego względu przygotowując potrawy z dyni, warto przy okazji suszyć i prażyć pestki dyni i wykorzystać je jako zdrową przekąskę lub dodatek do sałatek. Spożywanie pestek dyni może dostarczyć powyższych składników. W ten sposób wykorzystasz pełen potencjał, jaki skrywa to pomarańczowe warzywo.
Czy dynia obniża ciśnienie?
W składzie dyni znajduje się potas, który pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu ciśnienia we krwi. Z tego względu osoby, które mają problemy z ciśnieniem mogą włączyć dynie to swojej diety. Należy jednak pamiętać o tym, że w przypadku jakichkolwiek problemów z ciśnieniem krwi zawsze warto w pierwszej kolejności skontaktować się z lekarzem.
Czy dynia zawiera dużo cukru?
Indeks glikemiczny gotowanej dyni wynosi 64, co może sugerować umiarkowany wpływ na poziom cukru we krwi. Jednak warto zaznaczyć, że świeża dynia charakteryzuje się niskim ładunkiem glikemicznym, wynoszącym 5. Oznacza to, że spożycie dyni nie powoduje gwałtownych skoków poziomu cukru we krwi. Jest to korzystne zwłaszcza dla osób, które muszą kontrolować poziom glukozy np. diabetyków. Także i w tym przypadku należy jednak pamiętać o tym, że w razie problemów należy w pierwszej kolejności skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.
Czy dynia zakwasza organizm?
Zakwaszanie organizmu to nic innego jak zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest niewłaściwa dieta. Najprostszym sposobem odkwaszania organizmu jest włączenie tzw. produktów zasadotwórczych do posiłków takich jak cytrusy, awokado czy właśnie dynia. Dla utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie równie ważne jest także picie odpowiedniej ilości wody, aktywność fizyczna oraz odpowiednia dawka snu.
Dlaczego warto jeść dynię jesienią? Wartości odżywcze i witaminy
Jesienią sklepy i lokalne rynki wypełniają najpopularniejsze gatunki dyni. Są one źródłem witamin i składników pokarmowych, przez co mogą pomóc utrzymać optymalne zdrowie. Przede wszystkim przyrządza się z nich zupy krem, jednak równie smaczna może być pieczona dynia czy burgery z dyni, a nawet risotto czy placuszki. Wartości odżywcze i zdrowotne jednoznacznie wskazują na to, że warto włączyć ją do codziennego jadłospisu. Wszechstronne zastosowanie dyni sprawia, że warto ją jeść i cieszyć się jej bogatym składem nie tylko wtedy, gdy trwa jesienny sezon, ale przez cały rok.