Odpowiedź na to pytanie wydaje się oczywista dla każdego, kto kiedykolwiek suplementował guaranę w sporcie lub stosował ją podczas redukcji. Stanowi ona nie tylko składnik napojów pobudzających, ale także istotny składnik suplementów. Sprawdź, jakie są właściwości guarany, jaka jest zawartość kofeiny w guaranie i jak ją bezpiecznie stosować, by uzyskać optymalny wpływ guarany na organizm.
Guarana: co to?
Wiele osób zastanawia się, co to jest guarana? Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na jej specyficzny wygląd: owoce guarany wizualnie przypominają otwarte oko. Choć może on budzić mieszane uczucia, wyjątkowe właściwości tej rośliny pnącej są cenione na niemal całym świecie. Guarana pochodzi z Amazonii i to właśnie stamtąd wywodzi się jej historia - samo słowo "guarana" oznacza w rodzimym dialekcie "winorośl" i odnosi się do tego, w jaki sposób rośnie guarana. Inne źródła wskazują, że nazwa wywodzi się od wyglądu rośliny - "guarani" tłumaczy się jako "owoc podobny do oczu ludzi". W każdym owocu znajduje się do trzech nasion - suszy się je i ugniata, by powstała mielona guarana. Guarana w proszku jest dostępna w wielu sklepach, jednak równie popularna jest guarana tabletki czy kapsułki z guaraną.
Na co działa guarana? Guarana a organizm
Ze względu na to, że guarana zawiera kofeinę oraz teofilinę i teobrominę (substancje podobne do kofeiny), często wykorzystuje się ją jako stymulant systemu nerwowego. Jej działanie może także wpływać na serce i mięśnie. Z tego względu nie zaleca się stosowania jej długoterminowo.
Guarana zawiera również saponiny, białka, kwasy tłuszczowe oraz polisacharydy, a także polifenole i garbniki. Dwie ostatnie substancje wykazują działanie przeciwutleniające. Warto jednak pamiętać, że aktualnie dostępne badania przeprowadzone na guaranie nie są kompletne i wymagają pogłębienia.
Guarana a odchudzanie
Niektóre badania wskazują, że stosowanie guarany może spowodować utratę masy ciała, wzrost energii, poprawę kondycji i sprawności seksualnej oraz wzrost zdolności poznawczych i zwiększenie koncentracji. Dotychczas przeprowadzono jednak zbyt mało badań, by definitywnie stwierdzić, czy guarana wpływa na odchudzanie. Podstawą redukcji powinna być zdrowa, zbilansowana dieta i ruch.
Guarana a trening
Oprócz działania stymulującego, często wskazuje się, że guarana poprawia czujność i czas reakcji, a także wpływa na szybsze przetwarzanie informacji. Dlatego też guarana jest często przyjmowana przez kulturystów i osoby pracujące nad sylwetką. Nie udowodniono jednak naukowo, by suplementacja guarany wpływała bezpośrednio na zwiększenie wytrzymałości podczas treningu.
Czy guarana to kofeina?
Guarana nie jest kofeiną - choć warto wspomnieć, że posiada zdolność jej syntezy. Ile mg kofeiny ma guarana? Szacuje się, że na 1g guarany przypada 40mg kofeiny. Tyle samo kofeiny znajduje się w 100g kawy. Spożywanie guarany jest jednak wchłaniania wolniej, dlatego też działanie guarany trwa dłużej - około 6 godzin.
Kiedy brać guaranę?
Guarana jest uznawana za na ogół bezpieczny środek do przyjmowania. Możesz ją stosować, gdy zastępujesz nią kawę - równie popularne, co przyjmowanie suplementów, jest parzenie guarany. Warto z niej jednak nie przyjmować jej długofalowo, jeśli borykasz się z chorobami wątroby, np. marskością wątroby lub zaburzeniami sercowo-naczyniowymi. Nie zaleca się jej stosowania również w przypadku kobiet w ciąży - guarana zaszkodzić może płodowi.
Jaka dawka guarany dziennie? Guarana a skutki uboczne
Jeśli stosujesz preparaty z guaraną, np. suplementy, stosuj się do informacji zamieszczonych na opakowaniu. Guarana do picia powinna być spożywana w ilości 1-2g z wodą (zmielone nasiona guarany), sokiem lub jogurtem, przy czym warto obserwować organizm. Skutki uboczne, które mogą się pojawić, to przede wszystkim bezsenność, niepokój, nadciśnienie, zmniejszona płodność, zwiększone tętno, odwodnienie, dezorientacja, mdłości, podrażnienie żołądka. Ilość guarany w diecie powinna być dostosowana do stanu zdrowia i potrzeb organizmu.
Po jakim czasie zaczyna działać guarana?
Działanie guarany można zauważyć po około 20 minutach po jej zażyciu. Guarana ma więcej kofeiny niż kawa, jednak wchłania się od niej wolniej, dlatego jej działanie może trwać do 6 godzin. Warto jednak pamiętać, że zarówno guarana w proszku jak i w tabletkach przyjmowana regularnie może zwiększać tolerancję na kofeinę oraz powodować uzależnienie, dlatego nie zaleca się jej długoterminowego stosowania. Nie zaleca się także stosować jej wraz z innymi źródłami kofeiny, np. kawą.
Guarana a zdrowie: suplementować czy nie?
To, czy zdecydujesz się na suplementację guarany zależy od Twojego celu. Najczęściej guaranę stosują osoby aktywne fizycznie. Warto jednak pamiętać o przyjmowaniu jej w optymalnych porcjach, a przy tym nie przyjmować jej długotrwale - głównie przez wzgląd na wysoką zawartość kofeiny i innych substancji stymulujących.
Źródła:
Lovering N., What are the benefits of guarana, and are there any side effects?, (https://www.medicalnewstoday.com/articles/guarana-benefits; 12.02.2024r.)
Wanat G., Woźniak-Holecka J., Ocena konsumpcji produktów zawierających kofeinę wśród młodzieży akademickiej i licealnej, Probl Hig epidemiol 2011, 92(3), 695-699
D'angelo S., Ascione A., Guarana and physical performance: A myth or reality? , Supplementary Issue: Spring Conferences of Sports Science. Costa Blanca Sports Science Events, 19-20 June 2020. Alicante, Spain
WebMD, Guarana - Uses, Side Effects, and More, (https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-935/guarana; 12.02.2024r.)
Raman R., 12 Benefits of Guarana (Plus Side Effects (https://www.healthline.com/nutrition/guarana-benefits#TOC_TITLE_HDR_2; 12.02.2024r.)
Coşkun A., Şanlıer N., Guarana and Its Possible Effects on Health, Journal of Gazi University Healt Sciences Institute, Vol 2, 2020, 36-45
