Jadłospis diety lekkostrawnej budzi wiele pytań i rozterek. Nie zawsze wszystko, co zdaje się być łatwostrawne powinno się w takiej diecie znaleźć; ale także wiele produktów lekkostrawnych może się nimi na początku nie wydawać. Co wolno jeść na takiej diecie, czego nie jeść i na jakie produkty lekkostrawne zwrócić szczególną uwagę? Dowiedz się, jak powinna wyglądać lekka dieta poniżej.
Co to jest dieta lekkostrawna? Na czym polega?
Dieta lekkostrawna ma jeden cel: jest nim odciążenie przewodu pokarmowego. Podczas takiej diety żywienie jest tak modyfikowane, by maksymalnie ułatwić trawienie i wchłanianie składników odżywczych, a przy tym poprawić stan odżywienia ciała. Zwykle stosuje się ją w czasie rekonwalescencji po operacji lub zabiegach chirurgicznych, u osób starszych, w chorobach przewodu pokarmowego i w trakcie leczenia onkologicznego. Nie ma jednak przeciwskazań, by stosować ją, gdy nie dotyczą Ciebie problemy z trawieniem lub gdy mierzysz się z przeziębieniem.
Na czym polega dieta lekkostrawna? Główne zasady diety lekkostrawnej to przede wszystkim spożywaniem do 6 posiłków dziennie co 2-3 godziny. Regularne jedzenie mniejszych posiłków w spokojnej atmosferze może okazać się korzystne dla organizmu. Aby nie obciążać organizmu zaleca się, by metody przygotowywania potraw koncentrowały się na gotowaniu bez tłuszczu. Najlepiej by potrawy lekkostrawne były gotowane w wodzie lub na parze, były duszone bez obsmażania lub pieczone bez dodatku tłuszczu.
O czym jeszcze pamiętać przygotowując dania lekkostrawne? Bardzo ważne jest stosowanie metod wstępnego przygotowywania posiłków, które zwiększą tolerancję błonnika pokarmowego. Oznacza to:
- usuwanie skórek i pestek z warzyw i owoców,
- usuwanie twardych i zwłókniałych części roślin,
- wydłużenie czasu gotowania,
- rozdrabnianie jedzenia (np. miksowanie, przecieranie).
Dieta lekkostrawna: czego unikać i czego nie jeść?
Zalecenia diety lekkostrawnej oznaczają też, że trzeba wykluczyć produkty, które mogą długo zalegać w żołądku, wzmagać wydzielanie soku żołądkowego i perystaltykę jelit oraz takie, które powodują wzdęcia i są bogate w błonnik pokarmowy. Produkty zakazane to:
- tłuste potrawy,
- potrawy smażone na tłuszczu i wędzone,
- nasiona roślin strączkowych,
- alkohol i tytoń,
- ostre przyprawy.
Zdrowa dieta lekkostrawna wskazuje także, by ograniczyć spożycie produktów pełnoziarnistych, a surowe owoce i warzywa powinny być jedzone zgodnie z indywidualną tolerancją. Produkty te można wprowadzać do diety w większym stopniu, o ile dolegliwości ze strony układu pokarmowego miną.
Co można jeść na diecie lekkostrawnej? Produkty zalecane
Produkty dozwolone na diecie lekkostrawnej tworzą całkiem niemałą listę. Zdrowy jadłospis zawiera w sobie:
- chude mięso i wędliny (np. z kurczaka lub indyka),
- chude lub tłuste ryby morskie (nie zaleca się jedzenia ryb w oleju i wędzonych czy paluszków rybnych),
- mleko do 2%, naturalne produkty mleczne bez dodatku cukru, chude i półtłuste sery twarogowe,
- jaja gotowane na miękko, jajecznicę na parze (odradza się jajka na twardo, smażone jajka oraz jajka z majonezem),
- napoje sojowe bez cukru i naturalne tofu,
- tłuszcze roślinne (np. oliwa z oliwek), masło (w małej ilości),
- kopytka i kluski śląskie, kluski lane, pierogi z wody; zupy na słabych wywarach warzywnych lub mięsnych.
Dieta lekkostrawna: jakie warzywa?
Produkty zalecane w każdej diecie to warzywa - jak jeść warzywa na diecie lekkostrawnej? Przede wszystkim powinny być spożywane w formie obranej i przetworzonej termicznie. Zalecenie to dotyczy marchewki, pietruszki, buraka, dyni, kabaczka, cukinii, papryki, brokułu, szpinaku i młodej fasolki szparagowej. Na surowo można spożywać zieloną sałatę, startą marchewkę, pomidora bez skórki i ogórki kiszone.
Nie zaleca się spożywania warzyw kapustnych, grzybów, cebuli i czosnku oraz warzyw w occie i konserwowych. Są one uznawane za wzdymające, dlatego lepiej ich unikać.
Jakie owoce można jeść na diecie lekkostrawnej?
Owoce w diecie lekkostrawnej powinny być przede wszystkim obrane i przetarte bądź przetworzone termicznie - np. gotowane lub pieczone. Zbilansowana dieta lekkostrawna powinna uwzględniać jabłka, brzoskwinie, banany, jagody, borówki, morele, mango.
Czego nie wolno jeść? Odradza się spożywanie owoców cytrusowych, śliwek, wiśni, winogron, porzeczek. Co więcej, niezalecane są owoce suszone, kandyzowane i w syropach oraz te z drobnymi pestkami. Maliny, figi, truskawki - tych produktów należy unikać.
Dieta lekkostrawna: jakie pieczywo?
Dozwolone produkty lekkostrawne - produkty zbożowe to przede wszystkim pieczywo pszenne i sucharki. W umiarkowanej ilości można także spożywać pieczywo graham i pieczywo drożdżowe oraz pszenne razowe z dodatkiem ziaren. Raczej nie poleca się pieczywa pełnoziarnistego - przeciwwskazane są chleb żytni, razowy, pieczywo chrupkie żytnie.
Lekkostrawny posiłek można stworzyć z pomocą wielu produktów zbożowych. Jadłospis przy diecie lekkostrawnej powinien zawierać drobne kasze (np. jaglana, kuskus), komosę ryżową, ryż biały, jasne makarony, płatki owsiane błyskawiczne, ryżowe i jaglane, wafle ryżowe, chrupki kukurydziane i mąkę pszenną, ryżową, kukurydzianą i ziemniaczaną. Produkty żywnościowe zbożowe, których należy unikać, to otręby, brązowy/czerwony/dziki ryż, pełnoziarnisty makaron i dosładzane płatki śniadaniowe.
Jakie przyprawy w diecie lekkostrawnej?
Bardzo istotną kwestią podczas prowadzenia lekkostrawnej diety jest wybór odpowiednich przypraw. Wśród nich powinny się znaleźć pieprz ziołowy, słodka papryka i suszone zioła tj. natka pietruszki, koperek, majeranek, lubczyk, oregano, tymianek, bazylia, rozmaryn, estragon, zioła prowansalskie. Można także korzystać z imbiru, melisy, cynamonu, wanilii, goździków, kminku i szafranu. Sok z cytryny i limonki także może być używany podczas przygotowywania potraw.
Czego nie powinno się jeść? Koski rosołowe, sól i mieszanki przypraw z dużą ilością soli powinny być ograniczane, podobnie jak płynne przyprawy wzmacniające smak i ostre przyprawy, tj. czosnek, cebula, pieprz, chilii i ostra papryka. Produkty przeciwwskazane to także gotowe sosy, majonez, musztarda, chrzan i ocet.
Dieta lekkostrawna: co pić?
Tak, jak w przypadku każdej innej zbilansowanej diety, również podczas diety lekkostrawnej istotne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia. Powinno się podczas niej wypijać od 1,5 do 2 litrów płynów dziennie. Może to być mineralna woda niegazowana, ale też słaby napar z herbaty czarnej, zielonej lub owocowej. Dozwolone są też napary ziołowe, kompoty, napoje roślinne bez cukru i kawa bezkofeinowa lub zbożowa. Powinny one zastąpić w diecie naturalną kawę, soki owocowe i nektary, słodkie napoje gazowane i niegazowane. Przede wszystkim powinno się również zrezygnować z napojów energetycznych i alkoholowych.
Co słodkiego przy diecie lekkostrawnej? Produkty dozwolone
Nawet podczas diety lekkostrawnej można co jakiś czas wpleść w dietę coś słodkiego. Co można spożywać? Przede wszystkim kisiele, galaretki i budynie bez cukru. Można też jeść musy owocowe, desery mleczne, biszkopty, domowe ciasto drożdżowe i miód. Zdecydowanie odradza się cukier oraz desery z cukrem bądź syropem glukozowo-fruktozowym. Nie poleca się spożywania cukierków, słonych przekąsek, lodów, ciast z kremem i czekolad oraz batonów.
Dieta lekkostrawna: co jeść? Odciążenie przewodu pokarmowego, które nie jest trudne
Dieta lekkostrawna to z pewnością sporo wyrzeczeń - jednak jej utrzymanie jest szczególnie ważne w wielu przypadkach zdrowotnych. Zrezygnowanie z tłuszczu i wysoko przetworzonej żywności to podstawa. Najlepiej jeść gotowane warzywa, przetarte owoce i przyrządzane bez tłuszczu potrawy. W ten sposób możesz odciążyć układ pokarmowy i stosować dietę lekkostrawną co na dzień.
Źródła:
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Dieta lekkostrawna, (https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2023/06/zalecenia_dietetycy_dieta-lekkostrawna.pdf; 29.02.2024r.)
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej (https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/03/Dieta-lekkostrawna-1.pdf; 29.02.2024r.)
