Kolagen znajduje się w kościach, mięśniach, skórze i ścięgnach. Jest w wielu tkankach organizmu, a jego struktura różni się od tego, gdzie występuje i jaką funkcję pełni. Może poprawiać kondycję skóry, zwiększać jej elastyczność i nawilżenie, a także pomaga zachować integralność chrząstki. To jednak nie wszystko. Sprawdź, dlaczego kolagen jest taki istotny i kiedy organizm traci kolagen.
Kolagen – co to jest? Jak działa kolagen?
Kolagen to główne białko tkanki łącznej; jest najważniejszym białkiem strukturalnym. Jest zbudowany z aminokwasów i charakteryzuje się dużą wytrzymałością i elastycznością. Łączy ze sobą komórki, dlatego jest elementem budulcowym większości organów (przede wszystkim skóry, kości, zębów, chrząstek, naczyń krwionośnych i rogówki oka), chroni narządy wewnętrzne (nerki, żołądek, wątrobę), a także zapobiega przedostawaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych i toksyn do organizmu. Dzięki kolagenowi możliwa jest ciągłość procesów odnowy komórkowej w skórze, a także utrzymanie nawilżenia skóry, co wpływa na jej kondycję. Dzięki niemu składniki mineralne lepiej się wchłaniają i zwiększa się gęstość kości; zwiększa się także aktywność komórek chrzęstnych.
Co powoduje spadek kolagenu w organizmie? Kiedy organizm traci kolagen?
W organizmie człowieka kolagen jest wymieniany i systematycznie odbudowywany (ok. 3kg na rok). Jednak wraz z upływem czasu stopniowo zanika zdolność wytwarzania przez organizm włókien kolagenowych. Poziom kolagenu zaczyna się zmniejszać już po 25 roku życia; po 50 roku życia następuje jego gwałtowny spadek, a po 60 roku życia: kolagen przestaje być syntezowany przez organizm.
Niedobór kolagenu – objawy. Po czym poznać niedobór kolagenu?
Zmniejszenie syntezy może skutkować osłabieniem właściwości kolagenu. Wolniejsze gojenie się ran, pogorszenie kondycji skóry, nadmierne wypadanie włosów, łamliwość włosów, zmniejszenie odporności organizmu, zwiększenie kruchości kości i zwiększenie ich podatności na złamania - to tylko niektóre z konsekwencji, które mają miejsce, gdy maleje produkcja kolagenu przez organizm. Niewystarczająca ilość kolagenu wiąże się z problemami z widzeniem, zmianami w pracy narządów wewnętrznych i osłabieniem włosów. Na braku kolagenu najbardziej cierpi zdrowie skóry: kolagen poprawia skórę, zatem jego brak wiąże się z utratą jędrności i elastyczności skóry oraz pojawieniem się zmarszczek.
Czy kawa niszczy kolagen?
Kawa jest obecna w życiu każdego niemal codziennie - dziennie przeciętny człowiek przyjmuje od 40 do 150 mg kofeiny. Niektóre z badań wskazują, że regularne spożywanie kofeiny może wpływać na syntezę kolagenu w organizmie człowieka. Są to jednak dopiero wstępne badania, niepotwierdzone jako fakt naukowy.
Czy cukier niszczy kolagen?
Aktualnie zależność między poziomem glukozy we krwi a kolagenem jest przedmiotem badań, jednak nie udało się ustalić, by miały one na siebie wzajemnie znaczący wpływ. Podejrzewa się jednak, że duża ilość cukru i węglowodanów (tj. chleb) może prowadzić do stanów zapalnych hamujących syntezę kolagenu.
W czym znajduje się najwięcej kolagenu? Co ma w sobie najwięcej kolagenu? Kolagen w jedzeniu
Białko kolagenowe występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Najwięcej kolagenu znajduje się w kościach, skórze i więzadłach zwierząt (tj. kurczak czy golonka wieprzowa), niektórych owocach morza (np. meduzach) i produktach wykonanych z części zwierząt (np. bulion kostny). Dieta kolagenowa powinna być bogata w kolagen naturalny. Warto również pamiętać o odpowiedniej ilości białka (np. drobiu, rybach, fasoli i jajach) ponieważ organizm może naturalnie wytworzyć kolagen z aminokwasów. Oprócz aminokwasów, Twoja dieta powinna być także bogata w witaminę C, która pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu.
W jakich warzywach i owocach jest kolagen?
Kolagen naturalny można znaleźć jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak np. kolagen rybi, wołowy czy żelatyna. Codzienna dieta może nie dostarczać odpowiedniej ilości kolagenu, by uzupełnić niedobory tego składnika w organizmie. Dlatego też warto pamiętać w diecie o warzywach i owocach, które wspomagają produkcję kolagenu przez organizm - zwłaszcza tych bogatych w witaminę C. Dlatego warto wprowadzić do diety cytrusy, owoce jagodowe (truskawki, maliny, borówki) i tropikalne owoce (mango, kiwi, ananasy). Warto również wzbogacić jadłospis o czosnek, zielone warzywa liściaste, fasolę, pomidory i paprykę.
Co jeść na odbudowę kolagenu? Suplementacja kolagenu: suplementy diety zawierające kolagen
By uzupełnić kolagen po 25 roku życia, oprócz odpowiedniej diety, możesz zdecydować się na suplementację kolagenu. Na rynku znajdziesz suplementy diety zawierające kolagen rybi, kolagen wołowy, hydrolizowany kolagen z kurczaka i wiele innych. Niektóre z nich są również wzbogacane o substancje smakowe, które neutralizują nieprzyjemny posmak kolagenu.
Jaki jest najzdrowszy kolagen?
Najczęściej spotykane suplementy z kolagenem to suplementy kolagenu typu I, II i III. Typ I jest najbardziej powszechny w organizmie; jest w ścięgnach, tkance łącznej kości, tkance tworzącej blizny, w skórze i tkance podskórnej. Typ II znajduje się w chrząstkach stawowych, a typ III tworzy włókna tkanki łącznej właściwej siateczkowej (wspiera narządy i tkanki zaangażowane w funkcje immunologiczne i krwiotwórcze). Oprócz wyboru odpowiedniego rodzaju kolagenu dla siebie warto także zwrócić uwagę na to, czy kolagen ma postać peptydów - oznacza to, że kolagen taki ma krótkie łańcuchy białkowe, które lepiej się przyswajają.
Jaki jest najlepszy kolagen na stawy?
Istnieje wiele kolagenów dedykowanych np. poprawie zdrowia skóry i włosów bądź zdrowia stawów. Jeśli chodzi o ścięgna i więzadła, dobrym kolagenem jest kolagen Osavi w proszku dedykowany właśnie ścięgnom i więzadłom lub NeoCell - Kolagen 2 Joint Complex w kapsułkach. Są to produkty zawierające kolagen, które mogą wspierać zdrowie stawów i ścięgien.
Na co wpływa kolagen: podsumowanie
Kolagen to jedno z białek, które pełni w organizmie wiele funkcji i znajduje się niemal wszędzie. Dlatego tak istotna jest jego obecność w diecie. Pomocne może też okazać się jedzenie owoców i warzyw z dużą ilością witaminy C, które wspierają produkcję kolagenu. Możesz również rozważyć suplementację kolagenu po 25 roku życia, gdy produkcja tego białka przez organizm maleje. Sprawdź kolageny dostępne na shaman.pl i wybierz odpowiedni dla siebie.
Źródła:
Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A., Kolagen - rola w organizmie i skutki niedoboru, lekwpolsce.pl, VOL 29 NR 11/12’19 (342/343): 6-10
Garone S., 13 Foods That Help Your Body Produce Collagen, (https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/collagen-food-boost; 22.01.2025)
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci Tekst mający znaczenie dla EOG (Dz. U. : 136 z 25.05.2012 ze zm.)
Danby F. W., Nutrition and aging skin: sugar and glycation, Clinic in Dermatology 2010, Vol. 28 (4): 409-411
Bondarenko L. B., Diabetes and Collagen: Interrelations, Avicenna Journal of Medical Biochemistry 2019, 7(2): 64-71
Donejko M., Przylipiak A., Rysiak E., Gluszuk K., Surażyński A., Influence of caffeine and hyaluronic acid on collagen biosynthesis in human skin fibroblasts, Drug Des Devel Ther 2014, 8: 1923-1928
Łuszczyna W., Kolagen a organizm człowieka, lekwpolsce.pl, 2022'01 | Vol. 32 (368): 33-42
Kubala J., What Is Collagen, and What Is It Good For? (https://www.healthline.com/nutrition/collagen; 22.01.2025)
